На выставе прадстаўлены шэраг прадметаў, якія характарызуюць побыт насельніцтва скандынавіі і балцкіх плямёнаў - суседзяў старажытнабеларускіх зямель - у т.зв. Эпоху вікінгаў - эпоху ранняга Сярэднявечча (VIII-XII стст.). Акрамя рэканструкцый адзення і яго аздаблення, а таксама зброі і побытавых рэчаў на выставе паказаны арыгінальныя рэчы з фондаў Нацыянальнага гістарычнага музея - матэрыялы з раскопак у Прудніках (фібулы, ўпрыгажэнні, наканечнікі стрэл), а таксама косткі з рунічнымі надпісамі з Маскавіч.
Выстава працуе да канца сакавіка.
Для большай яснасці прапаную карту, на якой паказана лакалізацыя балцкіх плямён, асноўных гандлёвых пунктаў ранняга Сярэднявечча і археалагічных помніках Беларусі, аб якіх распавядае выстава, а таксама нанесена схема водных гандлёвых шляхоў VIII - XI стст. (аб Водных шляхах - на Спадчыне), якія звязвалі балцкія і скандынаўскія плямёны, з землямі старажытнай Беларусі.
ЛАТГАЛЫ
Латгалы (ст.-рус.: летьгола, лотыгола; лат.: latgali) — усходнебалцкае племя, якое па некаторых меркаваннях дало назву сучасным латышам.
Латгалы засялялі ўсходнюю частку сучаснай Латвіі і паўночную частку Беларусі па правым беразе Заходняй Дзвіны, на захадзе межавалі з лівамі, на поўдні — з селамі і земгаламі, на ўсходзе — з крывічамі, на поўначы — з плямёнамі эстаў. У 10—12 ст. у латгальскім грамадстве вылучылася раннефеадальная вярхушка. З раннефеадальнага перыяду латгалы рассяляліся на тэрыторыю ліваў (матэрыял з Вікіпедыі).
КУРШЫ
Куршы (рус.: корсь) — усходнебалцкае племя што жыла на паўднёва-заходнім узбярэжжы Балтыйскага мора, пераважна захадзе сучаснай Латвіі і Літвы ў колішняй Куроніі.
У крыніцах упершыню згадваюцца ў кан. 9 ст. У 8—10 ст. у куршаў адбываўся працэс разлажэння першабытнаабшчыннага ладу і зараджэнне феадальных адносін. Апроч земляробства і жывёлагадоўлі, куршы займаліся таксама рыбалоўствам, паляваннем, рамёствамі і гандлем. У 7—8 ст. вялі барацьбу з экспасіяй скандынаваў, якія захапілі частку ўзбярэжнай паласы тэрыторыі куршаў. Вызваліўшся, куршы ў сваю чаргу сталі здзяйсняць напады на Швецыю і Данію. Нягледзячы на працяглую барацьбу (1210—1267), куршы трапілі пад уладу Лівонскага ордэна.
Да пач. 17 ст. куршы цалкам зліліся з латгаламі і земгаламі, а таксама з літоўцамі (матэрыял з Вікіпедыі).
ЛІВЫ
Лівы (саманазва: livlizt, латв. libiesi, рус.: либь) — малы фіна-ўгорскі народ, карэнныя жыхары Курляндыі.
Пачынаючы з III тыс. да н.э. лівы засялялі тэрыторыю сучаснай Латвіі, прыбыўшы на прыбалтыйскія землі з поўначы ці паўночнага ўсходу. Пазней лівы былі часткова выцесненыя, часткова асіміляваны балцкімі плямёнамі.
У сярэднявеччы лівы займалі землі ў паўночных і заходніх раёнах сучаснай Латвіі. Да канца І тыс. н.э. тэрыторыя рассялення ліваў, якія асіміляваліся куршамі і латгаламі, зменшылася. У ІХ—ХII ст. лівы займалі землі на ўзбярэжжы Рыжскага заліва.
Асноўным заняткам ліваў было земляробства, значную ролю ў гаспадарчым жыцці адыгрывала рыбалоўства і бортніцтва, а таксама гандаль (матэрыял з Вікіпедыі).
ГОТЛАНД
Готланд (па-шведзку: Gotland ) — востраў у Балтыйскім моры, а таксама адміністрацыйная адзінка і асобная этнаграфічная вобласць у сучаснай Швэцыі.
Згодна ж археалагічным даследванням, людзі пачалі жыць на выспе больш за 7000 гадоў назад. Вялікая колькасць розных знаходак са срэбра дае падставу сцвярджаць, што гандаль Готлянду з кантынэнтальнай Эўропай дасягнуў свайго росквіту ўжо ў часы існаваньня Рымскай імпэрыі.
У часы вікінгаў Готланд разам са сваёй сталіцай здабыў статус гандлёвага цэнтру Балтыйскага мора. Зручнае месцазнаходжанне вострава на скрыжаванні гандлёвых шляхоў сталася крыніцай багацця мясцовага набілітэту на доўгія гады, а далучэнне Вісбю да Ганзэйскага саюзу прынесла ўвогуле нечуваныя прыбыткі (матэрыял з Вікіпедыі).
БІРКА
Бірка — найбуйнейшы гандлёвы цэнтр шведскіх вікінгаў у 800-975 г.
Найстаражытнейшы горад на тэрыторыі сучаснай Швецыі, Бірка служыла канчатковым пунктам гандлёвага шляху, які злучае Скандынавію з Арабскім халіфатам. Пра гэта сведчаць багатыя знаходкі арабскіх манет і тавараў. У канцы X ст. Бірка саступіла сваё палітычнае і эканамічнае значэнне Сігтуне, магчыма, з прычыны буйнога пажару альбо абмялення рачных шляхоў
(матэрыял з Вікіпедыі).
КОСЦІ З РУНІЧНЫМІ НАДПІСАМІ з гарадзішча МАСКАВІЧЫ
Гарадзішча Маскавічы (Браслаўскі раён) - у XII-XIII ст. з'яўлялася парубежнай крэпасцю (разам з крэпасцямі Дрысвяты і Браслаў) на паўночна-заходняй ускраіне Полацкага княства на мяжы з прыбалтыйскімі плямёнамі, магчыма, было сядзібай-замкам ці гандлёвай факторыяй. Шматлікія знаходкі сведчаць аб высокім узроўні гаспадаркі, вытворчасці і гандлёвых сувязяў. Асаблівую цікавасць выклікаюць унікальныя знаходкі абломкаў касцей (больш за 100 экз.) з выразанымі на іх малюнкамі і рунічнымі (скандынаўскімі) надпісамі (болей аб гарадзішчы Маскавічы - на
Спадчыне)
Усяго на 86 касцях нанесена каля 165 рунічных знакаў старашведскага алфавіта. Сярод надпісаў сустракаюцца розныя магічныя замовы, варажскія вырабы і іншыя атрыбуцыі. Выяўлена таксама 27 малюнкаў: абліччы чалавека, абстрагаваныя выявы людзей і кампазіцыйныя малюнкі, а таксама выявы рашотак.
ІНШЫЯ РЭКАНСТРУЦЫІ
Рэканструкцый зброі, дэталяў аздаблення аздаблення, і побытавых рэчаў на аснове археалагічных знаходак
